حسابداری مالی (Financial Accounting) چیست؟
حسابداری مالی یکی از پرکاربردترین شاخههای حسابداری میباشد که فعالیت شرکت و گزارشها اعم از فروش، خزانهداری و انبار در حسابداری مالی طبقهبندی میگردد که فرآیند ثبت، خلاصه و گزارش معاملات تجاری است و شرکتها از آن برای نشان دادن عملکرد و موقعیت مالی خود به افراد خارج از شرکت از جمله سرمایهگذاران، اعتباردهندگان، تامینکنندگان و مشتریان استفاده میکنند. در واقع حسابداری مالی اشاره به رسیدگی امور مالی است و ضروریترین حسابداری در هر واحد اقتصادی حسابداری مالی است سایر انواع حسابداری در کنار حسابداری مالی قرار میگیرد. اگر حسابداری مالی نباشد، دسترسی به هیچ کدام از این اطلاعات ممکن نخواهد بود.
یکی از مهم ترین انواع حسابداری هایی که برای مدیران شرکت، تحلیلگران و اشخاص ثالث نظیر سرمایه گذاران خارجی بسیار مهم است حسابداری مالی آن مجموعه است.
این حسابداری یکی از انواع هشت گانه شاخه های حسابداری است که خود دارای زیرشاخه هایی است و برای داشتن محاسبات صحیح در این حسابداری، شناخت کامل و دقیق نسبت به آن ضروری است.
به طور کلی ارائه اطلاعات مالی یکی از مهم ترین هدفهای حسابداری در هر کسب و کار است. با این حال روش تهیه صورت مالی، با توجه یه اینکه چه اهدافی در بردارد، تعیین میشود. حسابداری مالی در حقیقت فرایندی ضروری در شرکتها است که طی آن همه اطلاعات مالی ثبت و طبقه بندی میشوند.
حسابداران مالی این اطلاعات را با کمک برنامه حسابداری از همه جریانهای مالی شرکت، سود و زیانها، قراردادها و صورت ترازنامهها جمع آوری میکند و بعد از بررسی نهایی در قالب یک گزارش دسته بندی شده، جامع و بدون نقص در اختیار دیگر افراد قرار میدهد.
برای بیان ساده حسابداری مالی، باید بگوییم که حسابداری مالی (Financial Accounting)، حسابداری تمام پولی است که
به یک سازمان وارد یا از آن خارج می شود.
حسابداری مالی شامل ثبت، طبقه بندی، خلاصه کردن و تجزیه و تحلیل تمام معاملات مالی است.
- ثبت (Recording)
تمام معاملات به عنوان بدهی یا اعتبار ثبت می شوند.
اعتبار سرمایه ای است که وارد یک تجارت می شود و بدهی سرمایه ای است که بیرون می رود.
- طبقه بندی (Classifying)
انواع معاملات به چندین دسته طبقه بندی می شود:
- درآمد (Revenue): پول به دست آمده از فروش کالا و خدمات
- مخارج (Expenses): هزینه های تجاری مانند حقوق اجاره دفتر و خدمات
- دارایی ها (Assets): تمام چیزهای در اختیار یک تجارت شامل دارایی های فیزیکی و مشهود مانند تجهیزات و دارایی های غیر فیزیکی و نامشهود مانند پایگاه داده مشتریان
- بدهی ها (Liabilities): تمام پرداختی های یک تجارت شامل تمام دیون و خروجی های پیش بینی شده مانند حقوق، وام و دیگر پرداخت ها
- موجودی خالص (Equity): کلیه دارایی های باقی مانده پس از کسر بدهی ها (این چیزی است که صاحبان کسب و کار و سهامداران دارند)
- خلاصه کردن (Summarizing)
تمام تراکنش هایی است که در گزارش های مختلف خلاصه می شوند.
- تجزیه و تحلیل (Analyzing)
کلیه داده ها و اطلاعاتی است که برای کمک به تصمیم گیری های تجاری تجزیه و تحلیل می شوند.
انواع حسابداری مالی
به طور کلی دو نوع حسابداری مالی داریم:
- نقدی (Cash)
حسابداری نقدی معمولا برای هزینه های نقدی کارکنان، مانند هزینه های سفر و… استفاده می شود.
- تعهدی (Accrual)
حسابداری تعهدی همه جانبه است و دربردارنده تمام معاملات تجاری است.
هدف حسابداری مالی در شرکتهای تجاری چیست؟
بررسی جزئیات حسابهای مالی و طبقه بندی سود و زیانها، به طور معمول مهم ترین فرایندی است که هرچند وقت یک بار در همه شرکتها انجام میشود. با این حال گزارشهای حسابداری مالی با هدفهای متفاوت و مشخصی شکل گرفته است. این اهداف را بشناسید.
1- بررسی گزارشات حسابداری مالی، بهترین راه برای ارزیابی عملکرد
یکی از مهم ترین اهداف حسابداری مالی، آگاهی مدیران از ضعف در بخش مدیریان میانی، عملکرد پرسنل یا سطح فروش مجموعه است. در حقیقت این اطلاعات همه جانبه، یک گزارش مالی معتبر برای مدیران رده بالا، سرمایه گذاران مجموعه و مقامات مالیاتی است. به این ترتیب میتوان آن را یک فایل برای ارائه عملکرد مالی مجموعه، به سطوح بالاتر مدیریتی دانست.
2- تعیین چشم انداز با کمک بررسی تاریخچه مالی شرکت
گاهی مدیران رده بالا، به دنبال تعیین اهداف جدید مالی و تجاری برای شرکت هستند. در این صورت میتوانند با درخواست گزارشات حسابداری مالی از حسابرسان مجموعه، اطلاعات کاملی از تاریخچه مالی شرکت به دست آورند و در نهایت با توجه به اطلاعات ارائه شده، درباره اجرای اهداف جدید تصمیم گیری کنند. اطلاعاتی که از حسابداری مالی به دست میآید، تا حدود زیادی بر هدفهای آینده مجموعه تاثیرگذار خواهد بود. چراکه این اطلاعات حاصل از تجربیات مالی گذشته شرکت است و دید کاملی از عملکرد آن ارائه میدهد.
3- آگاهی از درآمد و هزینه شرکت در صورتحساب حسابداری مالی
ارائه اطلاعات جزئی و بررسیهای مالی در حسابداری، مانند برگ برنده در دست مدیران است. این اطلاعات، مهم ترین هویت در همه شاخههای حسابداری است. به طوریکه حتی یکی از مهم ترین وظایف حسابداری صنعتی نیز جمع آوری اطلاعات دقیق مالی در قالب فایلهای کارآمد حسابداری است.
با این حال صورتحسابهای حاصل از حسابداری مالی، جامع تر و کارآمدتر هستند. چراکه مدیران و سیاست گذاران مجموعه، با بررسی اطلاعات دقیق آن میتوانند برنامه ریزی صحیح مالی داشته باشند. یکی از این اطلاعات ارائه شده، بررسی میزان درآمد و هزینه مجموعه است.
در این مرحله میتوان به سادگی مشکلاتی که بر سر راه کسب درآمد یا فروش قرار دارند را شناسایی کرد. در نتیجه مشکل به سرعت رفع میشود و نمودار درآمد و هزینه به سطح متعادلی خواهد رسید.
اصول حسابداری مالی چیست؟
پنج اصل مهم و اصلی حسابداری مالی چیست؟
- اصل درآمد (Revenue Principle)
تمام درآمدهای یک کسب و کار زمانی ثبت می شود که مشتری کالا یا خدمات را بپذیرد؛
نه لزوما زمانی که هزینه آن ها را پرداخت کند.
- اصل تشخیص هزینه (Expense Recognition Principle)
هزینه ها زمانی ثبت می شوند که یک تجارت، کالا یا خدمات را از طرف شخص ثالث تایید می کند؛
نه زمانی که برای آن، صورت حساب دریافت می شود.
- اصل تطابق (Matching Principle)
ریز به ریز درآمد باید با هزینه های مربوطه مطابقت داشته باشد.
برای مثال، هزینه های یک آژانس برای راه اندازی وب سایت شامل هاست، دامنه و… است.
تطبیق همه این هزینه ها با مراحل پروژه، ضروری است.
- اصل بهای تمام شده (Cost Principle)
این اصل بیان می کند که باید از هزینه های تاریخی دارایی ها و بدهی ها استفاده شود و نه هزینه های جاری یا فروش مجدد.
- اصل عینیت (Objectivity Principle)
بنابر این اصل باید فقط از داده های عینی، واقعی و قابل تایید در حسابداری مالی استفاده شود و نه ارقام ذهنی و تخمینی.
چه گزارشهایی در حسابداری مالی ارائه میشود؟
حسابداری مالی یک از کامل ترین گزارشهای حسابداری در هر مجموعه تجاری است و از آنجایی که مخاطب آن اغلب سرمایه گذاران هستند، اطلاعات مفید و جامعی از همه اتفاقات مالی را در خود جای داده است.
مهم ترین اطلاعاتی که باید در این گزارش بررسی شود، سطح درآمد، میزان هزینه ، داراییها و بدهیهای شرکت است. علاوه بر آن با بررسی سرمایه نهایی، میتوان فهمید که چه میزان بودجه خالص نهایی برای ادامه کار شرکت باقی مانده است. دسته بندی و بررسی این جزئیات، میتواند کامل ترین تعریف حسابداری در یک مجموعه را برای مدیرانی با سطح بالا دربر داشته باشد و به تصمیمات درستی درباره ادامه روند کار منجر شود.
چه کسانی از حسابداری مالی استفاده می کنند؟
منظور از ذی نفعان در حسابداری مالی چیست؟
ذی نفعان خارجی برای مشاهده وضعیت فعلی یک تجارت، از حسابداری مالی آن استفاده می کنند.
برای مثال، سهامداران قبل از تصمیم گیری برای سرمایه گذاری، گزارش های مالی را می بینند.
تامین کنندگان نیز می بایست قبل از اعطای اعتبار، سلامت مالی سازمان را ببینند.
در مرحله بعد، کارگزاران به وسیله گزارش های حسابداری مالی، ارزش سهام یک شرکت را تعیین می کنند.
حسابرسان، دولت ها و نهادهای نظارتی نیز برای اطمینان از انطباق قانونی و مالیاتی از گزارش های مالی استفاده می کنند.
دقت داشته باشید که حسابداری مالی را با حسابداری مدیریتی اشتباه نگیرید.
همان طور که گفتیم، حسابداری مالی برای ارائه به افراد خارج از سازمان (ذی نفعان خارجی) استفاده می شود؛
در حالی که حسابداری مدیریتی برای ارائه گزارش به صورت داخلی و به مدیران کاربرد دارد.
انواع گزارش مالی
گزارش مالی در حسابداری مالی چیست؟
گزارش مالی شامل عملکرد مالی یک کسب و کار در یک دوره حسابداری است.
حسابداران از اطلاعات حسابداری یک شرکت برای ایجاد گزارش هایی در قالب صورت های مالی ماهانه، فصلی یا سالانه استفاده می کنند.
این گزارش ها به منظور بازرسی در اختیار ذی نفعان خارجی شرکت قرار داده می شوند.
انواع گزارش مالی:
- صورت حساب درآمد یا صورت سود و زیان (Income Statement)
با ثبت درآمدها در یک دوره زمانی شروع می شود.
سپس تمام هزینه های منطبق در همان دوره از آن کسر می شود.
آن چه باقی می ماند، سود یا زیان است.
این همان چیزی است که به عنوان درآمد خالص یک شرکت شناخته می شود.
- ترازنامه یا صورت وضعیت مالی (Balance Sheet)
تصویری از سلامت مالی یک شرکت در یک لحظه معین از زمان را ارائه می کند؛
یعنی نشان می دهد که یک کسب و کار چه دارایی هایی (مانند حساب های دریافتی) و چه بدهی هایی (مانند حساب های پرداختی) دارد.
سپس چه مقدار حقوق صاحبان سهام باقی می ماند.
این تعیین می کند که آن کسب و کار در حال حاضر چه ارزشی دارد.
- صورت جریان وجوه نقد (Cash Flow Statement)
دربردارنده ورودی و خروجی نقدینگی یک کسب و کار در یک دوره حسابداری است.
در این گزارش، کلیه درآمدها و بدهی های نقدی شرکت در یک دوره به تفصیل و با دقت ثبت می شود.
این گزارش شامل سه نوع جریان نقدی است:
- فعالیت های عملیاتی
- فعالیت های سرمایه گذاری
- تامین مالی فعالیت ها
هر چه نقدینگی یک کسب و کار بیشتر باشد، موقعیت مالی آن بهتر است و
سرمایه بیشتری برای سرمایه گذاری و رشد دارد.
- صورت سود انباشته (Statement of Retained Earnings)
این گزارش شامل مقدار درآمدی است که پس از پرداخت سود سهام به سهامداران باقی می ماند.
اهمیت حسابداری مالی چیست؟
- ارتباط با افراد خارج از شرکت
وام دهندگان، سرمایه گذاران، سهامداران خارجی، وکلا، حسابرسان و دیگر اشخاص ثالث از طریق گزارش های حسابداری مالی، سلامت مالی یک کسب و کار را می سنجند و درمورد میزان سرمایه گذاری یا وام تصمیم گیری می کنند.
- شفافیت
کسب و کار ها با انتشار حساب ها و داده های خود در افشای عملکرد مالی شرکتشان شفاف هستند.
این شفافیت در راستای حسابرسی های دولتی و… است.
- انطباق
از آن جایی که انجام حسابداری مالی برای همه شرکت ها از نظر قانونی الزامی است،
یک کسب و کار به وسیله حسابداری مالی می تواند با قوانین مالیاتی و دیگر استانداردها مطابقت داشته باشد.
- مدیریت و تصمیم گیری مبتنی بر داده
حسابداری مالی باعث اطلاع رسانی بهتر تصمیمات شرکت خواهد شد.
علاوه بر این، به تحلیلگران و مدیران شرکت کمک می کند تا
با درک بهتر تجارت خود و عیب یابی مسائل مالی، سودآوری را بهبود بخشند.
هرچند وقت یک بار باید حسابداری مالی را انجام دهیم؟
گزارش حسابداری مالی به ویژه در شرکتهای بزرگ، یک گزارش همه جانبه و کامل برای بررسی تبادلات مالی شرکت است. به طور معمول لازم است که حسابرسان هر مجموعه کوچک و بزرگی از جمله در سیستم حسابداری دولتی، به صورت سالیانه این گزارش را به مدیران ارشد خود ارائه دهند.
با این حال گاهی در صورت بروز مشکل و ایجاد اختلاف حساب نیز میتوان از این گزارش برای پیدا کردن نقص اصلی استفاده کرد.
تاثیر حسابداری مالی بر کسب و کار، مهم ترین عامل اعتماد سهام داران
ارائه گزارشهای شفاف، جزئی و همه جانبه، باعث میشود که سهام داران و سرمایه گذران به راحتی به نیروهای اجرایی اعتماد و در نتیجه هزینه بیشتری برای رشد شرکت پرداخت کنند.
از طرفی حسابداری مالی میتواند سرعت فعالیت را در شرکت بالا ببرد. چراکه با بررسی این گزارش همه جانبه، در صورت مشاهده مشکل در هر بخش، به سرعت میتوان آن را حل کرد تا از بروز مشکلات بزرگ تر جلوگیری شود.
گزارش های مالی چگونه به سودآوری بهتر کمک می کنند؟
منظور از سودآوری مرتب و بهتر به وسیله حسابداری مالی چیست؟
در زیر چند نکته را بیان کرده ایم:
- با درک حاشیه سود ناخالص به وسیله صورت های درآمد، می توانید نقاط قوت و ضعف عملکرد خود را شناسایی کرده و آن را بهبود ببخشید.
- با درک حاشیه سود عملیاتی به وسیله صورت های مالی، خواهید دید که
کسب و کارتان تا چه حد کارآمد اداره می شود.
سپس می توانید پیشرفت هایی انجام دهید. - به وسیله صورت های مالی می توانید نظارت دقیقی بر هزینه ها داشته و آن ها را مدیریت کنید.
- بسیاری از شرکت ها برای خدمات خود هزینه کمتری دریافت می کنند.
به وسیله بررسی دقیق حسابداری مالی می توانید هزینه پروژه های خود را به درستی محاسبه کنید. - با بررسی گزارش های مالی می توانید تصویر دقیقی از مدت زمان انجام همه فعالیت ها داشته باشید.
- با ردیابی زمان فعالیت ها، می توانید به دنبال خودکار سازی و اتوماتیک شدن هر چه بیشتر فرآیندها باشید.
به این ترتیب راندمان کاری بالا خواهد رفت.
گردآورنده: فائزه احمدی -سپیدار سیستم آسیا
اهداف حسابداری و مالی در امور کسب و کار
انجام به موقع پرداختی های مجموعه
اعتبار مجموعه مورد نظر پرداخت به موقع با استفاده از خدمات حسابداری میتوان این اتفاق را در کسب و کارها به حداقل رساند. زیرا خدمات حسابداری حتی پرداختیهای کسب و کار را مدیریت میکند و تمام پرداختیها را در زمان تعیین شده و به صورت دقیق انجام میدهد.
اطلاع بخش مدیریت از وضعیت دقیق در کسب و کار
ارائه خدمات حسابداری و مالی به صورت مداوم اطلاعات دقیق وضعیت اقتصاد کسب و کار را به مدیریت یا هیئت مدیره گزارش میدهد تا با برنامهریزی و پیگیری درست، مشکل مورد نظر برطرف شود. به طور کلی اطلاع مدیریت کسب و کار یک مزیت بسیار مهم برای شرکتها یا سازمانها محسوب میشود.
مدیریت سرمایه در گردش کسب و کار
همواره مدیریت بهترین شیوهای است که با آن میتوان سرمایه در گردش و نقدینگی یک کسب و کار را به بهترین بازده خود رساند. شاید بتوان گفت مدیریت نقدینگی کسب و کار از مهمترین مزایایی است که خدمات مالی دارد. در واقع مدیریت نقدینگی موجب از بین رفتن هزینههای اضافی شده و منابع درآمد آن را تقویت میکنند.
جلوگیری از ناهماهنگی های احتمالی در امور مالی کسب و کار
ارائه خدمات حسابداری تمام ورودی و خروجیهای کسب و کار را ثبت میکند و امکان بروز هرگونه ناهماهنگی در مجموعه را از بین میبرد. زیرا مدیر کسب و کار میتواند تنها با نگاهی گذرا در گزارشات، وضعیت اخیر امور مالی شرکت و تمام پرداختیهای اخیر را مشاهده کند.